Nowy Przegląd Mleczarski

Epidemia spowodowała dynamiczny rozwój e-handlu. Mimo tego, żywność Polacy nadal wolą kupować stacjonarnie i preferują mniejsze i lokalne sklepy. To dobra wiadomość dla branży mleczarskiej.

Artur Kubajek

Choć nadal w Polsce mamy dużo do zrobienia w zakresie pogłębienia wiedzy Polaków na temat mamy Afryki, to nazwa najwyższej na świecie samodzielnie stojącej góry Kilimandżaro znana jest prawie wszystkim. To u jej podnóża Fundacja Ekonomiczna Polska-Afryka Wschodnia (PEAEF), przy wsparciu finansowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach programu Polska Pomoc, od dwóch lat pomaga spółdzielniom mleczarskim rozwijać działalność i modernizować lokalną mleczarnię.

Prowadzona przez lata edukacja konsumentów przynosi efekty. Polacy są coraz bardziej świadomymi konsumentami. Ponad połowa z nas (57%) deklaruje, że stara się unikać produktów szkodzących środowisku. Podobny odsetek (58%) dostrzega zbytnią konsumpcję współczesnego społeczeństwa. 59% badanych chętniej wybiera produkty krajowe niż z importu. W porównaniu z trzema europejskimi krajami – nasze postawy są bardziej świadome niż postawy Czechów, jednak mniej świadome niż Włochów i Niemców – wynika z badania „Społeczna odpowiedzialność konsumenta w dobie pandemii w Polsce i wybranych krajach UE. Implikacje dla biznesu” zrealizowanego w październiku 2020 przez ARC Rynek i Opinia dla Szkoły Głównej Handlowej, Katedry Badań Zachowań Konsumentów.

Sytuacja spółdzielni mleczarskiej Bielmek z Bielska Podlaskiego od dawna systematycznie się pogarszała. Można wręcz powiedzieć, że firma staczała się po równi pochyłej. Gdy wszystko wydawało się stracone a majątek firmy zlicytowany, jedna z topowych polskich mleczarni zdecydowała się go kupić.

W dniach 3-4 listopada 2020 roku odbyło się Forum Rynku Spożywczego i Handlu, które w tym roku ze względu na epidemię i przepisy wyjątkowo, miało miejsce wyłącznie w Internecie. Internetowa formuła Forum Rynku Spożywczego i Handlu pozwoliła na utrzymanie dotychczasowego poziomu dyskusji, a uczestnictwo w debatach możliwe było z dowolnego miejsca.

Jeszcze niedawno produkty z oznaczeniem Bez GMO, były ciekawostką na rynku. Dziś jednak stały się ważnym i docenionym segmentem.

Czym jest mleko? To z pozoru idiotyczne pytanie stawiają sobie tęgie umysły i ważni ludzie, którzy piją bezkofeinową kawę z mlekiem sojowym po pysznym wegańskim, czyli bezmięsnym steku czy burgerze.

Polacy rzucili się do klikania i kupowania. Trendy są nieubłagane – jeśli firmy z branży handlowej szybko nie przestawią się na obsługę klienta internetowego, wypadną z gry o duże pieniądze.

Nowelizacja ustawy o ochronie zwierząt zmieni polskie rolnictwo. Teoretycznie nie dotyka mleczarstwa, ale tylko teoretycznie.

Serki homogenizowane, jogurty, kefiry, sery wędzone i twarogowe – wszystkie te produkty i wiele jeszcze innych produkowanych przez przemysł mleczarski, są pakowane w tworzywa sztuczne. Rośnie jednak presja organizacji ekologicznych, aby z takich opakowań rezygnować. Teraz do tej presji dołączyły sieci handlowe.

Koronawirus, a konkretnie wprowadzone w jego wyniku obostrzenia i związana z tym psychoza i lęki społeczne wpłynęły na rozwój handlu internetowego. W pierwszym kwartale tego roku zaobserwowaliśmy pierwszy wpływ pandemii na sprzedaż detaliczną, gdzie przychody z handlu elektronicznego wzrosły wówczas o 20%.

Polskie mleczarstwo jest uzależnione od eksportu. Nie byłoby potęgi Mlekovity, Mlekpolu czy Polmleku bez intensywnie rozwijanej sprzedaży zagranicznej. Także mniejsze od nich mleczarnie sporo eksportują. Jednak sprzedaż na obce rynki niesie ze sobą pewne ryzyko.

W Polsce działa kilka organizacji mleczarskich. Są to Polska Izba Mleka, Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich, Związek Polskich Przetwórców Mleka, Krajowe Stowarzyszenie Mleczarzy oraz z Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka. Zdaniem wielu ekspertów mnogość organizacji utrudnia skuteczny lobbyng na rzecz sektora.

Epidemia sprawiła, że Polacy zmienili swoje zwyczaje zakupowe. Do zakupów podchodzą z większą rozwagą oraz częściej wybierają produkty lokalnych firm. To szansa dla małych, gminnych mleczarni.

Po okresie zamknięcia i zawieszenia życia gospodarczego powoli wraca ono do normy. Jednak wszystko wskazuje, że samo odmrożenie gospodarki nie wystarczy aby uniknąć recesji.

Branża mleczarska, podobnie jak cała spożywka lubi spotykać się na rozmaitych konferencjach. Są one miejscem nie tylko zdobywania konkretnej wiedzy, ale również wymiany doświadczeń czy budowania wzajemnych relacji. Koronawirus wstrzymał jednak wszystkie konferencje, targi, spotkania.

Zamrożenie gospodarki wywołało kryzys nie tylko w Polsce, ale również w skali Europy i świata. O ile sama choroba powoli wydaje się opanowana i nie taka groźna jak początkowo sądzono, o tyle załamanie gospodarcze może mieć naprawdę poważne i długofalowe skutki. Pomysłów jak walczyć z recesją jest wiele. Jednym z nich jest mocna promocja postaw patriotyzmu konsumenckiego.

Epidemia i ogólnonarodowa kwarantanna, obok wielu innych rzeczy, zmieniła sposób pracy wielu osób. Znaczna ich część pracująca dotąd w biurach, nagle została zmuszona do wykonywania swoich zawodowych obowiązków z domu.

Blisko od miesiąca duża część Polaków siedzi w domu. Ma to zapobiec gwałtownemu rozprzestrzenianiu się epidemii koronawirusa. Nawet jeśli tak jest, to duża część osób może nie mieć do czego wrócić – w tym czasie umiera nasza gospodarka.

Epidemia koronawirusa zniszczy gospodarkę. Ludzie zubożeją, wiele firm będzie miało poważne kłopoty, cześć z nich upadnie. Nie ominie to branży żywnościowej, w tym mleczarskiej, która w tej chwili staje się branżą strategiczną.

Zbliża się nowa perspektywa unijnego budżetowania, kiedy rozstrzygnie się ile pieniędzy trafi na wieś. W Europie i na świecie rozprzestrzenia się koronawirus, który przede wszystkim niszczy więzi handlowe i może znacząco utrudnić handel światowy. Od dostępnych środków unijnych i ogólnej sytuacji na rynkach zależy to jak będzie wyglądała przyszłość naszego rolnictwa.

Świat ogarnia panika wywołana rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Linie lotnicze zawieszają połączenia, wprowadzane są ograniczenia w podróżowaniu i przemieszkacniu się. To wszystko uderza w światową gospodarkę.

Po blisko pół wieku Wielka Brytania dokonała bilansu zysków i strat związanych ze swoją obecnością w Unii Europejskiej i zdecydowała się opuścić tę organizację. Od 1 lutego br. Zjednoczone Królestwo Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej ponownie jest suwerennym Państwem. Brexit rodzi wiele pytań, od zagadnienia przyszłości całej wspólnoty europejskiej, po sprawy nowych wzajemnych relacji handlowych.

Jakość wydaje się tematem banalnym. Wszyscy wiedzą, że najwyższa jakość jest ważna, że jest kluczowa. Jest to jednak temat o wiele szerszy, niż się z pozoru wydaje.

Każdy ma nadzieję, że nowy rok będzie lepszy od poprzedniego. Warto spojrzeć jakie mamy najważniejsze trendy i zjawiska rynkowe, które determinują sytuację gospodarczą.

Święta Bożego Narodzenia to szczególny czas dla handlu, ale również dla producentów czy dystrybutorów. Obroty handlowe wzrastają wówczas kilkukrotnie. Ważne jest jednak, aby wzmożone zakupy – zarówno prezentów, jak i żywności – nie przerodziły się w wielkie marnotrawstwo.

Biznes, w tym przemysł rolno-spożywczy, od lat narzeka na trudną lub nawet niemożliwą współpracę z nauką. Instytuty są skostniałe i ograniczone różnymi przepisami, uczelnie są nieelastyczne, a programy nauczania są przestarzałe i nie pasujące do współczesnych wymagań rynku. Jednak w ostatnim czasie coś zaczyna się zmieniać.

Pracowników z Ukrainy zatrudnia już co piąta polska firma, ale sytuacja może się niedługo zmienić w związku z otwarciem dla nich niemieckiego rynku pracy od stycznia 2020 roku. Jeśli Ukraińcy zdecydują się wyjechać na zachód, polskie firmy będą zmuszone szukać nowych rezerw kadrowych. Mogą być nimi osoby 50+.

Podczas XII Forum Rynku Spożywczego i Handlu, które tradycyjnie odbyło się jesienią w Warszawie, odbyła się debata mleczarska.

Praca w przemyśle spożywczym, w tym mleczarskim, niesie ze sobą rozmaite zagrożenia. Wiele się mówi o bezpieczeństwie pracy i wypadkach w rolnictwie, natomiast praca w zakładach przetwórczych, chociaż o wiele bezpieczniejsza, także niesie pewne niebezpieczeństwa. Dodatkowo wypadki czy choroby zawodowe niosą dodatkowe koszty dla przedsiębiorstw, chociażby z tytułu absencji.

Tylko w trzecim kwartale 2019 roku opublikowano w Polsce 5,6 tys. stron maszynopisu nowych aktów prawnych najwyższego rzędu. To wzrost o 6,6% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku – wynika z najnowszej aktualizacji „Barometru stabilności otoczenia prawnego w Polsce”.

Mimo, że minister Ardanowski podkreśla, iż na tle Europy, w Polsce żywność jest tania, to dane makroekonomiczne są nieubłagane – inflacja rośnie, a wraz z nią ceny żywności.

Produkcja mleczarska potrzebuje wody. Dużo wody. Obecna fala upałów przypomina, że susza rolnicza jest tylko skutkiem zmieniającej się sytuacji hydrologicznej Polski.

Dopiero co odbyły się wybory do Europarlamentu, który wkrótce wybierze nową Komisję Europejską. To dobry moment, aby sprecyzować oczekiwania biznesu wobec nowych włodarzy Unii Europejskiej.

Coraz więcej się mówi na temat marnowania żywności. Jest to problem etyczny, środowiskowy i ekonomiczny, który osiągnął już skalę globalną.

Nieco ponad rok temu, 25. maja 2018 roku w Unii Europejskiej weszło w życie Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych, znane jako RODO. Jak wpłynęło na przedsiębiorców?

W Katowicach trzeciego dnia XI Europejskiego Kongresu Gospodarczego odbyła się debata „Rynek spożywczy. Czas konsolidacji”. Nie zabrakło na niej przedstawiciela sektora mleczarskiego.

Na XI Europejskim Kongresie Gospodarczym w Katowicach poruszano wiele kwestii, które mogą być interesujące dla ludzi z branży mleczarskiej. Rozmawiano o eksporcie, o zwyczajach i wyborach konsumentów, o nowych rynkach, o konsolidacji branży spożywczej czy o wykorzystaniu nowych technologii. Silny głos mleczarski wybrzmiał w temacie eksportu do Chin.

Od kilku lat zwraca się uwagę, że polskie mleczarstwo ma doświadczoną kadrę. Doświadczoną, czyli starszą. W krótkiej perspektywie wielu menedżerów i specjalistów związanych z przetwórstwem mleka przejdzie na emeryturę. Co ich czeka?

Niezależnie od przekonań dotyczących ekologii, rynkowy trend proekologiczny jest faktem. Znajduje on odzwierciedlenie w samych produktach, w sposobie ich wytworzenia, a także w dziedzinie opakowań oraz ich recyklingu i utylizacji.

Rynek pracy w ciągu ostatniej dekady zmienił się o 180 stopni. Zmienia się także prawo pracy, które chociaż wolno, próbuje nadążyć za rzeczywistością. Zmiany te nie ominą również mleczarń, które są przecież pracodawcami.

Aby móc cokolwiek sprzedać, produkt musi znaleźć się na półce sklepowej. Handel detaliczny zmienia się jak wszystko inne. Warto przyjrzeć się tym trendom, aby rozumieć, z kim przyjdzie współpracować w niedalekiej przyszłości.

Parlament Europejski opowiedział się za regulacjami, które mają znieść w państwach UE zmianę czasu, czyli przestawianie zegarków dwa razy w roku. Projekt przewiduje, że ostatnia zmiana czasu w UE miałaby miejsce w 2021 roku.

Branża mleczarska cieszy się z dobrej koniunktury. Pamiętać jednak należy, że gospodarka działa w cyklach. Wiele wskazuje, że zbliża się koniec obecnego cyklu, co można przetłumaczyć jako nadchodzący kryzys.

Postulat mleczarzy doczeka się realizacji?

Premier Mateusz Morawiecki ogłosił, że rząd zamierza doprowadzić do ograniczenia marek własnych w sieciach handlowych. Jest to postulat, który środowisko mleczarskie zgłasza od lat. Jakie są jednak rzeczywiste szanse na jego realizacje?

Biorąc pod uwagę tempo zmian w dziedzinie jedzenia i oczekiwań konsumentów, trudno jest przewidzieć jak będzie kształtować się rynek za kolejne 10-20 lat. Jest wiele scenariuszy dotyczących tego, w którą stronę może rozwinąć się oferta gastronomiczna i jak będą zmieniać się nawyki żywieniowe konsumentów.

Jednym z głównych wyzwań stojących przed branżą mleczarską jest zwiększenie spożycia krajowego. Mimo iż na realizację tego celu są przeznaczane znaczne środki, chociażby z Funduszu Promocji Mleka, może to nie być łatwe.

Od nowego roku ilość handlowych niedziel w miesiącu zmniejszyła się do jednej. Jak można było przewidzieć, wywołało to ponownie dyskusję na temat ograniczenia i zakazu handlu w niedzielę.

Kilka dni temu zakończył się tegoroczny Techmilk. Śledząc jakie nowości były prezentowane przez firmy, można określić jakie są trendy technologiczne. Zresztą, jakie by nie były, to nie ominą firm. Mleczarnie nie są wyjątkiem.

Agencja badawcza Nielsen od kliku lat zauważa wzrost trendu healthy. Coraz większa popularność trendu prozdrowotnego przyczynia się do wzrostu konkretnych kategorii z koszyka FMCG. Polskie mleczarnie dostrzegają tę szansę.

W 2018 roku w Dzienniku ustaw opublikowano 216 ustaw, z czego ok. 120 dotyczy przedsiębiorców. Wiele zmian wynikało z obowiązku wdrożenia prawa unijnego, część to potrzebne i oczekiwane zmiany prawne.

Mleko ma złą prasę. Coraz więcej się mówi o alergii na mleko, o nietolerancji laktozy. Branża mleczarska próbuje z tym walczyć.

Przetwórstwo żywności potrzebuje efektywnego handlu, tak jak handel potrzebuje dobrego przetwórstwa żywności. Wiele wskazuje, że kilka najbliższych lat, to duże zmiany w branży handlowej.

Miniony rok był pomyślny dla polskich mleczarzy i rolników. Oczywiście był słabszy niż rekordowy 2017, ale ogólnie był dobry – branża i producenci mleka mogli się spokojnie rozwijać i bezpiecznie funkcjonować. Wypada zadać pytanie, jaki będzie rok 2019. Wiele wskazuje, że również będzie przyzwoity, chociaż niektórzy dostrzegają pewne zagrożenia na horyzoncie.

Branża mleczarska lubi kampanie społeczne. Co jakieś czas wydatkowanych na takie działania jest kilka milionów złotych. Tylko czy kampanie społeczne mają sens?